Conceptos Esenciais de Prevención de Riscos Laborais e Xestión da Calidade (ISO 9000)

Prevención de Riscos Laborais (PRL)

Respostas aos Exercicios de Repaso

1. Lei de Prevención de Riscos Laborais: ano da Lei, que regula, aplicación e non aplicación.

A Lei de Prevención de Riscos Laborais (Lei 31/1995, do 8 de novembro, BOE nº 269 do 10/11/95) e os distintos decretos que a desenvolven, pretende promover a seguridade e a saúde dos traballadores mediante a aplicación de medidas e o desenvolvemento de actividades necesarias para a prevención de riscos derivados do traballo, e a regulación das actuacións desenvolvidas polas administracións públicas, empresarios, traballadores, etc.

Aplicación:

• Relacións laborais xerais.
• Persoal civil ao servizo das administracións públicas.
• Traballadores autónomos.
• Sociedades cooperativas, etc.

Non aplicación:

• Policía.
• Protección civil.
• Establecementos militares.
• Establecementos penitenciarios.
• Fogar.

2. Define:

1. Servizo de Prevención: Entidade que lle proporciona asesoramento e apoio ao empresario para a avaliación dos factores de risco.
2. Risco laboral: Posibilidade de que un traballador sufra un determinado dano derivado do traballo.
3. Condición de traballo: Calquera característica do traballo que poida ter influencia significativa na xeración de riscos para a seguridade e a saúde do traballador.
4. Factor de risco: É todo obxecto, substancia, forma de enerxía ou característica da organización que poida contribuír a provocar un accidente de traballo, agravar as súas consecuencias ou producir, aínda a longo prazo, danos na saúde dos traballadores.

3. Di como se chama:

1. Representa a distribución espacial dos distintos riscos que se dan nunha zona: Mapa de risco.
2. É a área do centro de traballo edificada ou non, onde os traballadores deben permanecer ou á que poden acceder por razón do seu traballo: Lugar de traballo.
3. Conxunto de técnicas e procedementos adoptados en todas as fases do proceso produtivo que teñen por obxecto evitar ou reducir os riscos laborais: Seguridade no traballo.
4. Proceso dirixido a estimar a magnitude daqueles riscos que non sexa posible evitar, obtendo a información necesaria para que o empresario poida tomar unha decisión apropiada e adopte as medidas preventivas oportunas para reducir o perigo (segundo o artigo 3º do regulamento da LPRL): Avaliación de riscos.

4. Define Accidente de Traballo ou laboral:

Lesión violenta que o traballador sofre inmediatamente ao desenvolver a actividade laboral. Está relacionado xeralmente coas condicións de seguridade no traballo.

5. Cita e explica as causas que se poden distinguir no Accidente de Traballo.

Nun accidente laboral pódense distinguir dous tipos de causas:

• As causas esenciais ou remotas: Adoitan depender do traballador (escasa formación, competencia deficiente) e das condicións nas que se leva a cabo o traballo (deficiencias nas instalacións, na organización das tarefas ou nos procesos de traballo). Pode ser que as condicións sexan boas pero a formación non, ou ao contrario.
• As causas circunstanciais ou inmediatas: Adoitan ser consecuencia das esenciais: a falta de formación ou de madureza do traballador pode levalo á impericia, á inseguridade ou á neglixencia na realización do seu traballo; unha distribución desaxeitada das tarefas pode conducir ao uso incorrecto dunha instalación ou dun equipo máis alá dos límites de traballo para os que foron concibidos.

6. Define Enfermidade Profesional e as súas características.

A Enfermidade Profesional é a contraída a consecuencia do traballo, sendo provocada pola acción dos elementos e substancias que se indican no Cadro de Enfermidades Profesionais (CEP).

Características:

• Evolucionan lenta e progresivamente, causando ao traballador unha incapacidade para o exercicio normal da súa profesión e incluso a morte.
• As lesións non se manifestan ata transcorrido un tempo e nalgunhas ocasións poden tardar anos en aparecer.
• Aínda que o factor determinante da doenza profesional está relacionado coa tarefa realizada, na aparición e desenvolvemento da doenza inflúen outros factores tanto ambientais como do traballador.

7. Factores que inflúen na enfermidade profesional.

8. Que é o CEP? Características e lei que o detalla.

En España, considéranse doenzas profesionais as incluídas no Cadro de Enfermidades Profesionais (CEP) detallado no Real Decreto 1995/1978 do 12 de maio. É unha lista de enfermidades profesionais coa relación das principais actividades capaces de producilas. É aberta e modificable, cando o aconsellen os estudos pertinentes.

Na práctica, han de terse en conta á vez ambos riscos: o de doenzas e o de accidentes.

9. A seguridade no traballo debe ser unha das prioridades da empresa e dos traballadores, por que?

A seguridade laboral é fundamental porque:

• Para os traballadores: É tan importante como o salario e o tipo de xornada.
• Para a empresa: Os programas de prevención de riscos laborais son rendibles porque aforran moitos gastos derivados dos accidentes: de hospitalización, de asistencia médica, de reparación dos equipos de produción, e do aboamento de indemnizacións. Existen tamén custos menos visibles: a parada dos ciclos de fabricación nos tempos mortos derivados do accidente, as demoras na reposición das máquinas ou das existencias, a substitución axeitada do traballador accidentado, etc.

A seguridade no traballo eliminará ou reducirá a un nivel axeitado os efectos negativos sufridos polos traballadores durante o desenvolvemento da súa actividade.

10. Que é a Hixiene Laboral? Que labor fundamental ten e como se organiza esta labor?

A Hixiene Laboral é o estudo preventivo que ten por obxectivo identificar os factores de risco (axentes contaminantes), medilos e valoralos co fin de eliminalos ou reducir a súa presenza.

O conxunto de actuacións nese sentido conforma a Hixiene Laboral, dentro da que a labor fundamental é a prevención. A prevención organízase mediante un Plan de Prevención de Riscos, cuxas actuacións comezan por unha análise das condicións de traballo.

11. As actuacións do Plan de Prevención de Riscos comezan por:

Unha análise das condicións de traballo.

12. Que aspectos se deben revisar ao analizar as condicións de traballo? Cítaos.

13. Aspectos a revisar dentro da análise das condicións de traballo, con respecto aos Métodos de protección e con respecto ás persoas.

14. Aspectos a revisar dentro da análise das condicións de traballo, con respecto aos Procedementos de traballo e con respecto aos Obxectos manipulados.

15. Aspectos a revisar dentro da análise das condicións de traballo, con respecto ás Tarefas, con respecto aos Lugares de traballo e con respecto ás Instalacións.

Os aspectos a revisar na análise das condicións de traballo son:

• Tarefas.
• Lugar de traballo.
• Persoas.
• Instalacións.
• Obxectos manipulados.
• Produtos químicos.
• Enerxías.
• Procedementos de traballo.
• Métodos de protección.

16. As actuacións a distintos niveis que se poderán realizar tras as conclusións da Análise das condicións de traballo, son, por orde de preferencia:

1. Eliminación ou redución das fontes produtoras de axentes nocivos.
2. Substitución ou mellora dos procesos.
3. Substitución ou mellora dos equipos e dos medios de traballo.
4. Protección persoal dos traballadores.

17. Cita os axentes que causan enfermidades profesionais e accidentes laborais no medio sanitario.

18. Que é e que fai o Servizo de Prevención?

O Servizo de Prevención é o conxunto de persoas e medios materiais necesarios para levar a cabo as actividades preventivas que garantan a protección axeitada da seguridade e a saúde dos traballadores. Polo tanto, deberá poder proporcionarlle ao empresario o asesoramento e o apoio que necesite.

19. Que se debe valorar na avaliación dos factores de risco e na elaboración dos plans de prevención?

Débense valorar todos os elementos que poidan incidir na saúde dos traballadores, desde a seguridade da construción do edificio ata a superficie dos corredores e dos locais onde estean situadas as máquinas, a ventilación das habitacións ou a adherencia do chan das ramplas.

21. Que obriga teñen os traballadores na prevención?

Os traballadores teñen a obriga de participar na prevención de riscos laborais, como mínimo seguindo un conxunto de normas sinxelas.

22. Que deberá consultar o empresario ao Servizo de Prevención?

O empresario deberá consultar ao Servizo de Prevención sobre a planificación e organización do traballo da empresa, en todo aquilo relacionado coas consecuencias que estas poden ter sobre a seguridade e a saúde. Tamén lles preguntará sobre como organizar o plan de prevención e protección de riscos laborais, a designación dos traballadores encargados das medidas de emerxencia e os programas de formación en materia preventiva.

24. Que fan os Delegados de Prevención?

Os Delegados de Prevención representan aos traballadores e teñen funcións específicas en materia de prevención de riscos no traballo.

Riscos Específicos e Xestión de Residuos

25. Relaciona los siguientes conceptos:

26. Clasifica los siguientes residuos:

UNIDADE DIDÁCTICA 8: Calidad de la Prestación del Servicio o Producto

1. La adecuación de un producto o servicio a las características especificadas se denomina:

Calidad

2. Actualmente, la calidad está asociada a:

Productos, Servicios y Gestión Empresarial.

3. La calidad asociada a los servicios sanitarios, se denomina:

Calidad Asistencial.

4. ¿Cómo define la OMS la calidad de la asistencia sanitaria?

Asegurar que cada paciente reciba el conjunto de servicios diagnósticos y terapéuticos más adecuado para conseguir una atención sanitaria óptima, teniendo en cuenta todos los factores y los conocimientos del paciente y del servicio médico, y lograr el mejor resultado con el mínimo riesgo de efectos iatrogénicos y la máxima satisfacción del paciente con el proceso.

5. Indica cómo se denomina y qué organismo lo define:

1. Actividad por la que se unifican criterios respecto a determinadas materias y se posibilita la utilización de un lenguaje común en un campo de actividad concreto: Normalización o Estandarización (Ley de Industria).
2. Ajustar varias cosas semejantes a un tipo o norma común: Normalización o Estandarización (RAE).

6. Cita qué organismos de normalización son los siguientes:

1. ISO: Organización Internacional de Estandarización.
2. CEN: Comité Europeo de Normalización.
3. UNE: Asociación Española de Normalización.

7. ¿Cómo se llama la actividad que permite establecer la conformidad de una determinada empresa, producto, proceso o servicio con los requisitos definidos en normas o especificaciones técnicas?

Certificación.

8. ¿Qué es AENOR?

Entidad privada de Certificación.

9. Cita alguna entidad de evaluación de la conformidad:

Entidades de Certificación, Laboratorios de Ensayo, Entidades Auditoras y de Inspección, Laboratorios de Calibración Industrial.

10. ¿Cómo se llama la declaración de que un organismo de evaluación de la conformidad cumple los requisitos fijados con arreglo a normas armonizadas, para ejercer actividades específicas de evaluación de la conformidad?

Acreditación.

11. Cita 4 organismos de acreditación.

ENAC, EA, ILAC y IAF.

12. En la infraestructura para la calidad, ¿qué organismo elabora las normas? ¿Cuál reconoce la competencia técnica de entidades auditoras e inspectoras y de los laboratorios de calibración industrial?

• Organismo que elabora las normas: AENOR.
• Organismo que reconoce la competencia técnica: ENAC.

13. El documento que contiene las especificaciones técnicas que ha de reunir un producto, servicio o proceso para responder a lo que el consumidor espera de él es:

Norma.

14. Características de las Normas:

• Elaboradas, ratificadas o adoptadas por los Comités Técnicos de Normalización.
• Resultado del consenso entre todas las partes interesadas.
• Basadas en los resultados de la experiencia y desarrollo tecnológico.
• Aprobadas por un organismo de normalización reconocido.
• De aplicación voluntaria.

15. Cita los beneficios del uso de las Normas.

• Ayudan a optimizar la gestión empresarial, producción de bienes y prestación de servicios: reducen los costes.
• Aumentan la aceptación de servicios y productos por parte del mercado.
• Eliminan barreras técnicas en el mercado internacional.
• Favorecen el establecimiento de redes de colaboración entre organizaciones de un mismo sector.
• Proporcionan información sobre tendencias del mercado y resultados de innovación.

16. Indica lo que significa la codificación de estas normas:

1. UNE 199191: 2013: Norma (UNE) 199 (CTN) 191 (Código) Año (2013).
2. UNE-EN 15804:2012: Norma (UNE-) Codificación original de la norma (EN 15 (CTN) 804 (Código) Año (2012).

17. Características de la familia UNE-EN ISO 9000:

• Conjunto de normas: Familia.
• Aplicables a cualquier tipo de actividad económica orientada a producción de bienes o prestación de servicios.
• Especifican los aspectos que han de integrar el Sistema de Gestión de la Calidad (SGC) de una Organización (empresa, compañía…).
• Especifican cómo debe funcionar un SGC.

18. Cita las 3 normas de la familia UNE-EN ISO 9000 y explica para qué sirve cada una.

• UNE-EN ISO 9000: 2015. SGC – Fundamentos y Vocabulario. Ayuda al usuario a entender los conceptos fundamentales, los principios y el vocabulario utilizado en el ámbito de la gestión de la calidad.
• UNE-EN ISO 9001: 2015. SGC – Requisitos. Establece los requisitos de todo Sistema de Gestión de la Calidad en cuanto a su estructura y funcionamiento. Es la única norma de esta familia cuyo cumplimiento puede ser sometido a certificación.
• UNE-EN ISO 9004: 2009. SGC – Gestión para el éxito sostenido de una organización. Enfoque de gestión de la calidad. Proporciona orientación para la mejora continua del desempeño global de la organización a largo plazo, en base a la autoevaluación y a la evaluación del entorno.

19. Enumera las fases de la implantación de un sistema de calidad, siguiendo el ejemplo del tema.

1. Formación a todos los niveles.
2. Constitución del grupo de trabajo (Comité de Calidad).
3. Diagnóstico inicial.
4. Cronograma de tareas.
5. Documentación del sistema de calidad.
6. Pilotaje de Indicadores e implantación de los requisitos.
7. Realización de la auditoría interna.
8. Realización de la auditoría de certificación externa.
9. Revisión anual y renovación del certificado cada tres años.